พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นทรงราชย์ขณะเมื่อพระชนมายุ 64 พรรษา ทรงอุทิศพระวรกายในการประกอบพระราชกรณียกิจอย่างต่อเนื่อง และทรงปฏิบัติดั่งนี้มายาวนานนับแต่ทรงพระเยาว์ในฐานะสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ ที่โดยเสด็จสมเด็จพระบรมชนกนาถและสมเด็จพระบรมราชชนนีไปทรงงานตามที่ต่าง ๆ เพื่อแบ่งเบาพระราชภาระและเรียนรู้พระภารกิจในการบำบัดทุกข์บำรุงสุขแก่ราษฎร
พระราชกรณียกิจที่ทรงปฏิบัติโดยลำพังเป็นครั้งแรกเกิดขึ้นขณะมีพระชนมายุยังไม่เต็ม 10 พรรษาดี ในพิธีเปิดป้ายสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย ณ โรงพยาบาลเด็ก ตำบลพญาไท พระนคร เมื่อวันที่ 19 มีนาคม พุทธศักราช 2505 ประชาชนที่เข้าเฝ้าฯ หรือรับชมภาพข่าวผ่านโทรทัศน์ต่างเห็นเป็นประจักษ์ร่วมกันว่า ทูลกระหม่อมฟ้าชายทรงปฏิบัติพระภารกิจได้อย่างเรียบร้อยสง่างาม มิได้มีลักษณะของความเป็นเด็กปรากฏออกมาให้เห็นเลย ทั้งยังทรงแสดงพระปฏิภาณปรีชา มีพระดำรัสปากเปล่าตอบคำกราบบังคมทูลของนายกสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย โดยทรงกล่าวถึงความยินดีที่ได้ทรงมากระทำพิธีเปิดป้ายของสมาคม และทรงอำนวยพรให้สมาคมมีแต่ความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป
เมื่อทรงเจริญพระชนมพรรษาขึ้น และทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นดำรงพระราชอิสริยยศที่ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงติดตามพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ไปในงานต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ทรงสั่งสมประสบการณ์เกี่ยวกับบ้านเมืองและราษฎร และทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจด้านต่าง ๆ อาทิ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์และสาธารณสุข ด้านการศาสนา ด้านการทหาร และด้านสังคมสงเคราะห์ เจริญรอยพระยุคลบาทพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการสร้างความผาสุกมั่นคงแก่ประชาชนไทยเรื่อยมา
พระราชกรณียกิจที่ทรงปฏิบัติโดยลำพังเป็นครั้งแรกเกิดขึ้นขณะมีพระชนมายุยังไม่เต็ม 10 พรรษาดี ในพิธีเปิดป้ายสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย ณ โรงพยาบาลเด็ก ตำบลพญาไท พระนคร เมื่อวันที่ 19 มีนาคม พุทธศักราช 2505 ประชาชนที่เข้าเฝ้าฯ หรือรับชมภาพข่าวผ่านโทรทัศน์ต่างเห็นเป็นประจักษ์ร่วมกันว่า ทูลกระหม่อมฟ้าชายทรงปฏิบัติพระภารกิจได้อย่างเรียบร้อยสง่างาม มิได้มีลักษณะของความเป็นเด็กปรากฏออกมาให้เห็นเลย ทั้งยังทรงแสดงพระปฏิภาณปรีชา มีพระดำรัสปากเปล่าตอบคำกราบบังคมทูลของนายกสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย โดยทรงกล่าวถึงความยินดีที่ได้ทรงมากระทำพิธีเปิดป้ายของสมาคม และทรงอำนวยพรให้สมาคมมีแต่ความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป
เมื่อทรงเจริญพระชนมพรรษาขึ้น และทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นดำรงพระราชอิสริยยศที่ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงติดตามพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ไปในงานต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ทรงสั่งสมประสบการณ์เกี่ยวกับบ้านเมืองและราษฎร และทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจด้านต่าง ๆ อาทิ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์และสาธารณสุข ด้านการศาสนา ด้านการทหาร และด้านสังคมสงเคราะห์ เจริญรอยพระยุคลบาทพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการสร้างความผาสุกมั่นคงแก่ประชาชนไทยเรื่อยมา
“...ผู้ที่เป็นนักเรียนทุน ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน ฝึกฝนอบรมตนเองให้เป็นคนเก่งที่มีคุณธรรม ผู้สำเร็จการศึกษาแล้ว ตั้งใจประกอบอาชีพการงานโดยเต็มกำลังความรู้ความสามารถ ด้วยคุณธรรมความสุจริต ตั้งใจประพฤติตนปฏิบัติงาน เป็นข้าราชการที่ดี และพัฒนาตนเองให้พร้อมไปศึกษาเล่าเรียนในระดับที่สูงขึ้น เพื่อนำประสบการณ์มาใช้เป็นประโยชน์กับตนเองและประเทศชาติ...”
พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานแก่นักเรียนทุนพระราชทานของมูลนิธิการศึกษาพระราชทานฯ (ม.ท.ศ.) เข้าเฝ้าฯ กราบพระบาทสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ และรับพระราชทานทุนการศึกษากับโล่เชิดชูเกียรติ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต วันอังคารที่ 28 ธันวาคม พุทธศักราช 2564
พระราชกรณียกิจด้านการศึกษาเป็นหนึ่งในพระราชภารกิจที่ทรงเอาพระทัยใส่มายาวนานต่อเนื่อง พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และทรัพย์ที่ได้จากผู้บริจาคเพื่อพัฒนาการศึกษาด้านต่าง ๆ มีพระบรมราชานุญาตให้ใช้อาคารของกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ เป็นที่ตั้งของโรงเรียนอนุบาลทหารมหาดเล็กราชวัลลภ ต่อมาได้พระราชทานชื่อใหม่ว่าโรงเรียนอนุราชประสิทธิ์ และโอนไปสังกัดสำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติเมื่อ พุทธศักราช 2534 ดำเนินการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย และทรงรับโรงเรียนในถิ่นทุรกันดารไว้ในพระราชูปถัมภ์ ได้แก่ โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 3 แห่ง โรงเรียนมัธยมสิริวัณวรี 3 แห่ง และโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ ในพระราชูปถัมภ์ 6 แห่ง
นอกจากนั้น ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และเงินบริจาคโดยเสด็จพระราชกุศลมาจัดทำ “โครงการทุนการศึกษา สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี 2552 ด้วยมีพระราชปณิธานมุ่งสร้างโอกาสทางการศึกษาที่มั่นคงแก่เยาวชนไทยที่ประพฤติดี มีความสามารถในการศึกษา ให้ได้รับโอกาสศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายต่อเนื่องจนสำเร็จปริญญาตรีตามความสามารถของแต่ละคน อันเป็นการลงทุนเพื่อพัฒนาความรู้ความสามารถและศักยภาพแก่เยาวชนไทย และต่อมาทรงพระราชดำริให้จัดตั้ง “มูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทาน สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร” หรือ ม.ท.ศ. เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ พุทธศักราช 2553 โดยการดำเนินงานโครงการทุนการศึกษาพระราชทาน ม.ท.ศ. นับตั้งแต่พุทธศักราช 2552 จนถึงพุทธศักราช 2564 มีนักเรียนผู้ได้รับทุนพระราชทาน ม.ท.ศ. จากทุกจังหวัด ได้รับโอกาสทางการศึกษาอย่างต่อเนื่องไปแล้ว รวม 13 รุ่น จากทุกจังหวัดทั่วประเทศ รวม 2,088 ราย เงินทุนพระราชทานที่ได้จัดสรรไปแล้ว จำนวนทั้งสิ้น 607,641,205 บาท
พระบรมราโชวาท พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานแก่นักเรียนทุนพระราชทานของมูลนิธิการศึกษาพระราชทานฯ (ม.ท.ศ.) เข้าเฝ้าฯ กราบพระบาทสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ และรับพระราชทานทุนการศึกษากับโล่เชิดชูเกียรติ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต วันอังคารที่ 28 ธันวาคม พุทธศักราช 2564
พระราชกรณียกิจด้านการศึกษาเป็นหนึ่งในพระราชภารกิจที่ทรงเอาพระทัยใส่มายาวนานต่อเนื่อง พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และทรัพย์ที่ได้จากผู้บริจาคเพื่อพัฒนาการศึกษาด้านต่าง ๆ มีพระบรมราชานุญาตให้ใช้อาคารของกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ เป็นที่ตั้งของโรงเรียนอนุบาลทหารมหาดเล็กราชวัลลภ ต่อมาได้พระราชทานชื่อใหม่ว่าโรงเรียนอนุราชประสิทธิ์ และโอนไปสังกัดสำนักงานคณะกรรมการประถมศึกษาแห่งชาติเมื่อ พุทธศักราช 2534 ดำเนินการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย และทรงรับโรงเรียนในถิ่นทุรกันดารไว้ในพระราชูปถัมภ์ ได้แก่ โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 3 แห่ง โรงเรียนมัธยมสิริวัณวรี 3 แห่ง และโรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ ในพระราชูปถัมภ์ 6 แห่ง
นอกจากนั้น ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และเงินบริจาคโดยเสด็จพระราชกุศลมาจัดทำ “โครงการทุนการศึกษา สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี 2552 ด้วยมีพระราชปณิธานมุ่งสร้างโอกาสทางการศึกษาที่มั่นคงแก่เยาวชนไทยที่ประพฤติดี มีความสามารถในการศึกษา ให้ได้รับโอกาสศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายต่อเนื่องจนสำเร็จปริญญาตรีตามความสามารถของแต่ละคน อันเป็นการลงทุนเพื่อพัฒนาความรู้ความสามารถและศักยภาพแก่เยาวชนไทย และต่อมาทรงพระราชดำริให้จัดตั้ง “มูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทาน สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร” หรือ ม.ท.ศ. เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ พุทธศักราช 2553 โดยการดำเนินงานโครงการทุนการศึกษาพระราชทาน ม.ท.ศ. นับตั้งแต่พุทธศักราช 2552 จนถึงพุทธศักราช 2564 มีนักเรียนผู้ได้รับทุนพระราชทาน ม.ท.ศ. จากทุกจังหวัด ได้รับโอกาสทางการศึกษาอย่างต่อเนื่องไปแล้ว รวม 13 รุ่น จากทุกจังหวัดทั่วประเทศ รวม 2,088 ราย เงินทุนพระราชทานที่ได้จัดสรรไปแล้ว จำนวนทั้งสิ้น 607,641,205 บาท
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชประสงให้ราษฎรได้รับการรักษาพยาบาลอย่างทั่วถึงและได้มาตรฐาน ทรงตระหนักดีว่าสุขภาพร่างกายแข็งแรงจะนำมาซึ่งแรงกำลังในการพัฒนาตน ตั้งแต่ยังทรงดำรงพระราชอิสริยยศที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร มักจะโดยเสด็จสมเด็จพระบรมชนกนาถและสมเด็จพระบรมราชชนนี ไปทรงเยี่ยมราษฎรในถิ่นทุรกันดารซึ่งขาดแคลนโอกาสทางการสาธารณสุขที่มีคุณภาพ จึงเป็นที่มาของการจัดตั้งโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชในท้องถิ่นห่างไกลขึ้นใน พุทธศักราช 2520 สำหรับเงินในการจัดตั้งมาจากการบริจาคของรัฐบาลและประชาชนทั่วไปผ่านมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช ปัจจุบันมีโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสังกัดกระทรวงสาธารณสุขรวม 21 แห่ง
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์บำรุงกิจการการแพทย์การสาธารณสุขเรื่อยมา ดังปรากฏในปีพุทธศักราช 2560 พระราชทานพระราชทรัพย์ 100 ล้านบาท ซึ่งเป็นรายได้จากการจำหน่ายสมุดไดอารีภาพการ์ตูนฝีพระหัตถ์ เพื่อสมทบทุนสร้างอาคารนวมินทรบพิตร 84 พรรษา โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ถัดมาในปีพุทธศักราช 2562 พระราชทานพระราชทรัพย์ 2,407 ล้านบาท เพื่อจัดซื้อเครื่องมือเครื่องใช้ทางการแพทย์ให้สถานพยาบาลทั่วประเทศ โดยเป็นเงินที่ประชาชนได้ทูลเกล้าฯ ถวายในการร่วมบำเพ็ญพระราชกุศลเนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเงินรายได้จากการจัดงานอุ่นไอรัก คลายความหนาว “สายน้ำแห่งรัตนโกสินทร์”
ในขณะเดียวกัน ทรงพระราชดำริถึงทุกข์สุขของผู้ต้องขัง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะกรรมการ โครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ในปีพุทธศักราช 2562 เพื่อแก้ปัญหาด้านสุขภาพอนามัยของผู้ต้องขัง ให้สามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลได้อย่างเท่าเทียมตามหลักมนุษยธรรม เพื่อที่เมื่อพ้นโทษออกไปแล้วจะได้มีสุขภาพสมบูรณ์ทั้งกายและใจ พร้อมสำหรับกลับคืนสู่สังคมภายนอก
ในปีพุทธศักราช 2563 เป็นห้วงเวลาที่ทั่วโลกรวมถึงประชาชนชาวไทยประสบภัยจากการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงห่วงใยความปลอดภัยของราษฎรตลอดจนบุคลากรทางการแพทย์ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานรถตรวจโรคติดเชื้อชีวนิรภัย จำนวน 13 คัน เพื่อกระทรวงสาธารณสุขนำไปใช้ประโยชน์ ณ สำนักงานเขตสุขภาพ ที่ 1-12 ทั่วประเทศ และเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร ที่กระทรวงสาธารณสุขดูแลรับผิดชอบ เพื่อใช้เป็นห้องปฏิบัติการเคลื่อนที่ในการเก็บตัวอย่างโรคติดเชื้อโควิด-19 ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อประชาชน บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขในการปฏิบัติงานได้อย่างปลอดภัย ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในระบบการเฝ้าระวังและค้นหาผู้ติดเชื้อโรคโควิด 19 เชิงรุก ในโรงเรียน วัด ชุมชนแออัดและกลุ่มอาชีพเสี่ยงทั่วประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสามารถเข้าถึงประชาชนในทุกพื้นที่ได้อย่างสะดวกรวดเร็ว ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน “ห้องตรวจหาเชื้อ (Modular Swab Unit)” ซึ่งเป็นหนึ่งใน “โครงการเครื่องช่วยหายใจและเครื่องมือแพทย์พระราชทาน” เพื่อรับมือสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 โดยได้พระราชทานพระราชทรัพย์ให้ SCG ดำเนินการก่อสร้างให้โรงพยาบาลต่าง ๆ 20 แห่งทั่วประเทศ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการตลอดระยะเวลาอันยาวนาน ทรงสืบสานพระราชภาระของสมเด็จพระบรมชนกนาถด้วยพระราชหฤทัยแน่วแน่ พระราชภารกิจด้านต่าง ๆ ล้วนตั้งอยู่บนความผาสุกสวัสดีของราษฎร การใดที่จะหนุนนำความมั่นคงสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง และพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรให้เป็นปกติสุข ก็ทรงพระราชอุตสาหะวิริยะดำเนินการให้เกิดประโยชน์มากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นโครงการด้านสังคมสงเคราะห์ ช่วยเหลือผู้ประสบภัย ส่งเสริมอาชีพเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ส่วนในด้านการเกษตร ทรงพระราชดำริจัดทำโครงการพัฒนาการเกษตรในหลายพื้นที่ เช่น โครงการปรับปรุงบำรุงดิน การจัดหาแหล่งน้ำ และโครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรในพื้นที่ห่างไกล แสดงถึงพระมหากรุณาธิคุณต่อเกษตรกรและความมุ่งมั่นในการพัฒนาการเกษตรของประเทศ
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์บำรุงกิจการการแพทย์การสาธารณสุขเรื่อยมา ดังปรากฏในปีพุทธศักราช 2560 พระราชทานพระราชทรัพย์ 100 ล้านบาท ซึ่งเป็นรายได้จากการจำหน่ายสมุดไดอารีภาพการ์ตูนฝีพระหัตถ์ เพื่อสมทบทุนสร้างอาคารนวมินทรบพิตร 84 พรรษา โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ถัดมาในปีพุทธศักราช 2562 พระราชทานพระราชทรัพย์ 2,407 ล้านบาท เพื่อจัดซื้อเครื่องมือเครื่องใช้ทางการแพทย์ให้สถานพยาบาลทั่วประเทศ โดยเป็นเงินที่ประชาชนได้ทูลเกล้าฯ ถวายในการร่วมบำเพ็ญพระราชกุศลเนื่องในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และเงินรายได้จากการจัดงานอุ่นไอรัก คลายความหนาว “สายน้ำแห่งรัตนโกสินทร์”
ในขณะเดียวกัน ทรงพระราชดำริถึงทุกข์สุขของผู้ต้องขัง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะกรรมการ โครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ในปีพุทธศักราช 2562 เพื่อแก้ปัญหาด้านสุขภาพอนามัยของผู้ต้องขัง ให้สามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลได้อย่างเท่าเทียมตามหลักมนุษยธรรม เพื่อที่เมื่อพ้นโทษออกไปแล้วจะได้มีสุขภาพสมบูรณ์ทั้งกายและใจ พร้อมสำหรับกลับคืนสู่สังคมภายนอก
ในปีพุทธศักราช 2563 เป็นห้วงเวลาที่ทั่วโลกรวมถึงประชาชนชาวไทยประสบภัยจากการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงห่วงใยความปลอดภัยของราษฎรตลอดจนบุคลากรทางการแพทย์ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานรถตรวจโรคติดเชื้อชีวนิรภัย จำนวน 13 คัน เพื่อกระทรวงสาธารณสุขนำไปใช้ประโยชน์ ณ สำนักงานเขตสุขภาพ ที่ 1-12 ทั่วประเทศ และเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร ที่กระทรวงสาธารณสุขดูแลรับผิดชอบ เพื่อใช้เป็นห้องปฏิบัติการเคลื่อนที่ในการเก็บตัวอย่างโรคติดเชื้อโควิด-19 ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อประชาชน บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขในการปฏิบัติงานได้อย่างปลอดภัย ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในระบบการเฝ้าระวังและค้นหาผู้ติดเชื้อโรคโควิด 19 เชิงรุก ในโรงเรียน วัด ชุมชนแออัดและกลุ่มอาชีพเสี่ยงทั่วประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสามารถเข้าถึงประชาชนในทุกพื้นที่ได้อย่างสะดวกรวดเร็ว ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี ยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน “ห้องตรวจหาเชื้อ (Modular Swab Unit)” ซึ่งเป็นหนึ่งใน “โครงการเครื่องช่วยหายใจและเครื่องมือแพทย์พระราชทาน” เพื่อรับมือสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 โดยได้พระราชทานพระราชทรัพย์ให้ SCG ดำเนินการก่อสร้างให้โรงพยาบาลต่าง ๆ 20 แห่งทั่วประเทศ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการตลอดระยะเวลาอันยาวนาน ทรงสืบสานพระราชภาระของสมเด็จพระบรมชนกนาถด้วยพระราชหฤทัยแน่วแน่ พระราชภารกิจด้านต่าง ๆ ล้วนตั้งอยู่บนความผาสุกสวัสดีของราษฎร การใดที่จะหนุนนำความมั่นคงสงบเรียบร้อยของบ้านเมือง และพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรให้เป็นปกติสุข ก็ทรงพระราชอุตสาหะวิริยะดำเนินการให้เกิดประโยชน์มากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นโครงการด้านสังคมสงเคราะห์ ช่วยเหลือผู้ประสบภัย ส่งเสริมอาชีพเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ส่วนในด้านการเกษตร ทรงพระราชดำริจัดทำโครงการพัฒนาการเกษตรในหลายพื้นที่ เช่น โครงการปรับปรุงบำรุงดิน การจัดหาแหล่งน้ำ และโครงการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรในพื้นที่ห่างไกล แสดงถึงพระมหากรุณาธิคุณต่อเกษตรกรและความมุ่งมั่นในการพัฒนาการเกษตรของประเทศ
ทั้งยังมีพระราชหฤทัยแนบแน่นในพระพุทธศาสนา ทรงศึกษาปฏิบัติ และเผยแผ่ประโยชน์แห่งธรรมะแก่ประชาชนในรูปแบบต่าง ๆ โดยไม่แบ่งเชื้อชาติศาสนา เพื่อให้ประชาชนมีหลักธรรมนำทางชีวิต ในขณะเดียวกัน ก็ทรงทำนุบำรุงศาสนาอื่นในพระราชอาณาจักรอย่างเท่าเทียม ทรงตระหนักว่าทุกศาสนาต่างมีหลักธรรมคำสอนที่ดีงาม ช่วยให้ผู้ปฏิบัติตามคำสอนมีชีวิตที่มั่นคงและเกิดความสุขสันติในสังคม ตัวอย่างเช่น การเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดงานเมาลิดกลาง การพระราชทานรางวัลการทดสอบการอัญเชิญพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน ระดับภาคใต้และระดับประเทศเป็นประจำทุกปี การเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นองค์ประธานในการพระราชพิธีตรียัมปวาย - ตรีปวายของศาสนาพราหมณ์ การพระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้สมเด็จพระสันตะปาปาฟรานซิส เฝ้าฯ ในโอกาสเสด็จเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ และการพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้รัฐบาลจัดงาน "พิธีทางศาสนามหามงคล 5 ศาสนา" เนื่องในมหามงคลพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เป็นต้น
พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในแต่ละด้านนั้น ล้วนสะท้อนถึงพระราชปณิธานในการพัฒนาประเทศและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน เพื่อประโยชน์สุขของปวงชนชาวไทย ตลอดจนเป็นที่พึ่งและเป็นแรงบันดาลใจให้ประชาชนในการร่วมกันพัฒนาประเทศชาติให้เจริญรุ่งเรืองและมั่นคงสืบไป
พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในแต่ละด้านนั้น ล้วนสะท้อนถึงพระราชปณิธานในการพัฒนาประเทศและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน เพื่อประโยชน์สุขของปวงชนชาวไทย ตลอดจนเป็นที่พึ่งและเป็นแรงบันดาลใจให้ประชาชนในการร่วมกันพัฒนาประเทศชาติให้เจริญรุ่งเรืองและมั่นคงสืบไป
[1] ในหลวง - พระราชินี ทรงเป็นองค์ประธานในกิจกรรมอบรมผู้นำเยาวชนจิตอาสา ค่าย LOVE camp พร้อมพระราชทานสัมภาษณ์เป็นครั้งแรกอย่างทรงเป็นกันเอง. ผู้จัดการออนไลน์ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 ธ.ค. 13 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]:[ประมาณ 5 หน้าจอ]. เข้าถึงได้จาก: https://mgronline.com/onlinesection/detail/9630000127272
[2] คณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์งานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี พระราชทานรถตรวจโรคติดเชื้อชีวนิรภัย จำนวน 13 คัน เพื่อกระทรวงสาธารณสุขนำไปใช้ประโยชน์ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมประชาสัมพันธ์; [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: http://phralan.in.th/Coronation/newsdetail.php?id=1126
[3] พระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 แห่งราชวงศ์จักรี. Thai PBS [อินเทอร์เน็ต]. 2559 ธ.ค. 1 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]:[ประมาณ 3 หน้าจอ]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaipbs.or.th/news/content/258223
[4] ละเอียด พิบูลย์สวัสดิ์. ประมวลพระบรมฉายาลักษณ์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร ตั้งแต่ประสูติจนถึงวันสถาปนาเป็นองค์รัชทายาท. กรุงเทพฯ: ศูนย์ชุมชนห้วยขวาง; 2516. 336 น.
[5] สถาพรบุ๊คส์, ฝ่ายวิชาการ. ทศมินทรราชา มหาวชิราลงกรณ: พระราชกรณียกิจ. กรุงเทพฯ: ฝ่ายวิชาการ สถาพรบุ๊คส์; 2562. 39 น.
[6] สถาพรบุ๊คส์, ฝ่ายวิชาการ. ทศมินทรราชา มหาวชิราลงกรณ: วีรกษัตริย์นักการทหาร. กรุงเทพฯ: ฝ่ายวิชาการ สถาพรบุ๊คส์; 2562. 39 น.
[7] สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์. โครงการทุนการศึกษาพระราชทาน ม.ท.ศ. [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์; 2565 ก.ค. 28 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://www.crownproperty.or.th/โครงการทุนการศึกษาพระราชทาน-มทศ
[8] สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน). พระราชกรณียกิจ รัชกาลที่ 10 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน); 2565 ก.ค. 15 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://www.cea.or.th/en/news-updates/King-10-2022
[9] หน่วยราชการในพระองค์. พระบรมราโชวาทในโอกาสที่นักเรียนทุนพระราชทานในโครงการทุนการศึกษาฯ ของมูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทานฯ (ม.ท.ศ.) เข้าเฝ้าฯ กราบพระบาทสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ และรับพระราชทานทุนการศึกษากับโล่เชิดชูเกียรติ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต วันอังคาร ที่ 28 ธันวาคม 2564 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: หน่วยงานราชการในพระองค์; 2564 ธ.ค. 28 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://bit.ly/3RJZ0Rt
[10] หน่วยราชการในพระองค์. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขนำ ปลัดกระทรวงสาธารณสุขและคณะเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับพระราชทานรถเก็บตัวอย่างชีวนิรภัยพร้อมระบบสารสนเทศ และรถต่อพ่วงชีวนิรภัย [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: หน่วยราชการในพระองค์; 2564 มิ.ย. 28 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://bit.ly/3ziVKWF
[11] หน่วยราชการในพระองค์. พระมหากรุณาธิคุณด้านการแพทย์และสาธารณสุข ระหว่างการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: หน่วยราชการในพระองค์; 2563 ก.ค. 9 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://bit.ly/45EOqAR
[12] กระทรวงวัฒนธรรม. พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม; 2562. 240 น.
[2] คณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์งานพระราชพิธีบรมราชาภิเษก. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี พระราชทานรถตรวจโรคติดเชื้อชีวนิรภัย จำนวน 13 คัน เพื่อกระทรวงสาธารณสุขนำไปใช้ประโยชน์ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมประชาสัมพันธ์; [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: http://phralan.in.th/Coronation/newsdetail.php?id=1126
[3] พระราชประวัติสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 แห่งราชวงศ์จักรี. Thai PBS [อินเทอร์เน็ต]. 2559 ธ.ค. 1 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]:[ประมาณ 3 หน้าจอ]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaipbs.or.th/news/content/258223
[4] ละเอียด พิบูลย์สวัสดิ์. ประมวลพระบรมฉายาลักษณ์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร ตั้งแต่ประสูติจนถึงวันสถาปนาเป็นองค์รัชทายาท. กรุงเทพฯ: ศูนย์ชุมชนห้วยขวาง; 2516. 336 น.
[5] สถาพรบุ๊คส์, ฝ่ายวิชาการ. ทศมินทรราชา มหาวชิราลงกรณ: พระราชกรณียกิจ. กรุงเทพฯ: ฝ่ายวิชาการ สถาพรบุ๊คส์; 2562. 39 น.
[6] สถาพรบุ๊คส์, ฝ่ายวิชาการ. ทศมินทรราชา มหาวชิราลงกรณ: วีรกษัตริย์นักการทหาร. กรุงเทพฯ: ฝ่ายวิชาการ สถาพรบุ๊คส์; 2562. 39 น.
[7] สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์. โครงการทุนการศึกษาพระราชทาน ม.ท.ศ. [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์; 2565 ก.ค. 28 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://www.crownproperty.or.th/โครงการทุนการศึกษาพระราชทาน-มทศ
[8] สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน). พระราชกรณียกิจ รัชกาลที่ 10 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน); 2565 ก.ค. 15 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://www.cea.or.th/en/news-updates/King-10-2022
[9] หน่วยราชการในพระองค์. พระบรมราโชวาทในโอกาสที่นักเรียนทุนพระราชทานในโครงการทุนการศึกษาฯ ของมูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทานฯ (ม.ท.ศ.) เข้าเฝ้าฯ กราบพระบาทสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ และรับพระราชทานทุนการศึกษากับโล่เชิดชูเกียรติ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต วันอังคาร ที่ 28 ธันวาคม 2564 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: หน่วยงานราชการในพระองค์; 2564 ธ.ค. 28 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://bit.ly/3RJZ0Rt
[10] หน่วยราชการในพระองค์. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขนำ ปลัดกระทรวงสาธารณสุขและคณะเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับพระราชทานรถเก็บตัวอย่างชีวนิรภัยพร้อมระบบสารสนเทศ และรถต่อพ่วงชีวนิรภัย [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: หน่วยราชการในพระองค์; 2564 มิ.ย. 28 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://bit.ly/3ziVKWF
[11] หน่วยราชการในพระองค์. พระมหากรุณาธิคุณด้านการแพทย์และสาธารณสุข ระหว่างการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: หน่วยราชการในพระองค์; 2563 ก.ค. 9 [เข้าถึงเมื่อ 2567 มิ.ย. 26]. เข้าถึงได้จาก: https://bit.ly/45EOqAR
[12] กระทรวงวัฒนธรรม. พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม; 2562. 240 น.